Η οικονομική κρίση που προέκυψε, δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να προχωρήσει πιο μπροστά σε επίπεδο συνεννόησης και συνεργασίας των χωρών της. Δίνει και μια μεγάλη ευκαιρία στη Γερμανία. Να αφήσει στην άκρη το βαρύ φορτίο που κουβαλάει 80 χρόνια, να εξιλεωθεί κατά κάποιο τρόπο για τα δεινά και τα εκατομμύρια νεκρούς που προκάλεσε στην Ευρώπη με το Β’ παγκόσμιο πόλεμο.Να αποδείξει έμπρακτα ότι βλέπει τα πράγματα με διαφορετικό μάτι και πιστεύει στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Αν δε δείξει τώρα αυτό το πρόσωπο πότε θα το δείξει;
Ετούτη την κρίσιμη ώρα που δύο από τις μεγαλύτερες χώρες μετράνε χιλιάδες νεκρούς και έπεται συνέχεια, που δε δουλεύει τίποτα, που υπάρχει τεράστια ανάγκη στήριξης, που επικρατούν συνθήκες πολέμου, συνθήκες που συμβαίνουν κάθε 100 χρόνια, το ζητούμενο δεν μπορεί να είναι νέα μνημόνια. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ. Χρειάζεται μια γενναία παροχή ρευστότητας που θα επιτρέψει να κρατήσουμε πρώτα το κεφάλι έξω από το νερό, να επιβιώσουμε. Μπορεί οι όροι αυτού του νέου μνημονίου που προτείνει η ίδια με τους υπόλοιπους βόρειους για την αντιμετώπιση της πανδημίας να είναι «ελαστικοί», μπορεί να μην υπάρχει και τεράστια διαφορά από το ευρωομόλογο, αλλά το ζήτημα είναι ταυτόχρονα συμβολικό και ουσιαστικό.
Με το ευρωομόλογο δε σημαίνει ότι δε θα υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις. Είναι λύση όμως που μπορεί να προσφέρει τη δυνατότητα της ρευστότητας εστιάζοντας εκεί που είναι οι μεγαλύτερες ανάγκες και κυρίως να δώσει ένα ισχυρό μήνυμα συναίνεσης. Να μπει συντονισμένα ένα φρένο στην κατρακύλα. Όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση αυτή η ρευστότητα θα επιστρέψει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη βάση της και θα είναι όλοι κερδισμένοι αποφεύγοντας τα χειρότερα. Πολύ σημαντικό ότι έτσι, όχι μόνο θα διατηρηθεί ζωντανό το όραμα της Ευρώπης, αλλά μπορεί να πάρει μια νέα δυναμική προς μια Ευρώπη των πολιτών και της πραγματικής συνοχής.
Ο επίμονος δογματισμός και η εγωιστική συμπεριφορά της Γερμανίας διευρύνει όχι μόνο το οικονομικό χάσμα, αλλά και το χάσμα αλληλοκατανόησης, εμπιστοσύνης και τελικά «ασυμφωνίας χαρακτήρων».
Αυξάνει τον ευρωσκεπιτικισμό και την πεποίθηση ότι η Ευρώπη λειτουργεί προς όφελος μόνον της ίδιας. Στην εποχή της κρίσης που προηγήθηκε και των μνημονίων σε Ελλάδα, Κύπρο, Πορτογαλία, Ιρλανδία και τις μεγάλες δυσκολίες σε Ιταλία, Ισπανία, υπήρχε το επιχείρημα ότι «τα είχατε κάνει λάθος και πρέπει να συνετιστείτε». Τώρα δεν υπάρχει όμως κανένα επιχείρημα. Δεν μπορούν να αποδοθούν ευθύνες σε κανέναν. Το τσουνάμι ήρθε, μας έχει πάρει και μας έχει σηκώσει.
Το πακέτο των δις που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση δε θα ήταν εφικτό χωρίς ευρωπαϊκούς πόρους. Όμως αυτού του είδους η βοήθεια αν και σημαντική, δεν είναι αρκετή για την Ευρώπη. Οι ανάγκες είναι τεράστιες. Ο Τράπμ υπέγραψε για 2 τρις δολάρια στις ΗΠΑ. Εδώ μέχρι τώρα κλείνουν σύνορα και βοήθεια έρχεται από Κίνα, Ρωσία, Κούβα, Εμιράτα, κλπ. Ταυτόχρονα τι λέμε, μνημόνια;
Η Γερμανία είναι η πλέον κερδισμένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την υιοθέτηση του ευρώ. Τώρα που ήρθε η ώρα να κάνει κάτι παραπάνω εμφανίζεται να στυλώνει πάλι τα πόδια λες και είμαστε σε εποχές σχεδόν κανονικότητας.
Ακόμα και να αλλάξει στάση, μια σημαντική ζημία έχει ήδη γίνει με τη μέχρι τώρα άρνησή της. Αν όμως επιμείνει στο θέμα του ευρωομολόγου, υπό αυτές τις συνθήκες που επικρατούν, τότε όχι μόνον η Μέρκελ θα είναι κατώτερη των περιστάσεων και του διαμετρήματος προκατόχων της, αλλά και η Ευρώπη δε θα είναι η ίδια όπως την ξέρουμε. Θα αναμένονται εξελίξεις…
* Οικονομολόγος, δημοτικός σύμβουλος δήμου Θηβαίων
